Đánh giá Phim Closer Xích lại gần nhau – Vẫn nguyên giá trị về những kẻ si tình học cách yêu
Closer là tác phẩm tâm lý nổi tiếng của đạo diễn Mike Nichols, ra đời năm 2004 với sự góp mặt của 4 minh tinh, tài tử đình đám là Julia Roberts, Jude Law, Natalie Portman và Clive Owen. Phim đã giành nhiều giải thưởng điện ảnh lớn như hai giải Quả Cầu Vàng, một giải Bafta và đi nhiều liên hoan phim quốc tế. Sau 10 năm, bộ phim vẫn luôn được nhắc tới như là một trong những tác phẩm giàu cảm xúc nhất nói về tình yêu.
Một điều trớ trêu rằng sau khi dẫn dắt người xem đi đến cuối câu chuyện về tình yêu của bốn “kẻ xa lạ”, đạo diễn Mike Nichols để nhân vật của mình thú nhận: “Where is the love? I can’t feel it. I can’t touch it. I can’t see it” – Alice. (Tình yêu mà anh nói anh dành cho tôi ở đâu mà tôi không thể cảm thấy, tôi không thể chạm vào. Vậy làm sao để tôi tin rằng nó tồn tại?).
Poster đơn giản mà ấn tượng của “Closer”.
Xuyên suốt cả bộ phim, Mike Nichols đưa người xem đi tìm câu trả lời cho câu hỏi tưởng chừng như đơn giản ấy về tình yêu. Tình yêu có ở bất cứ nơi đâu ta đi qua nhưng làm thế nào để ta nghe thấy nó, chạm vào nó, bằng trái tim mình?
Alice (Natalie Portman) – cô vũ nữ lang thang và Dan (Jude Law) – nhà văn trẻ si tình đã “va” vào nhau như định mệnh trên một đoạn đường đời tấp nập. Từ những kẻ xa lạ, họ trở thành tình nhân và tin rằng tình yêu họ dành cho nhau là thật. Một ngày, Dan gặp Anna (Julia Roberts) – một nhiếp ảnh gia tự do và hoang mang: liệu có phải đây mới là tình yêu đích thực mình tìm kiếm? Trên hành trình đi tìm câu trả lời cho câu hỏi ấy, Dan đã phải đối đầu với Larry (chồng Anna) và phải trả những cái giá quá đắt cho những sai lầm của mình.
Câu chuyện về mối quan hệ tay bốn được tác giả kịch bản của bộ phim – Patrick Marber – phát triển từ vở kịch cùng tên của ông. Vở kịch này từng được coi như một phiên bản hiện đại của Cosi fan tutte (Mozart). Tuy nhiên, qua ngôn ngữ điện ảnh, câu chuyện đã bớt đi phần nào những xung đột cực đoan, những kết cục vô vọng để trở nên chân thực và gần gũi với khán giả hiện đại.
Mỗi một nhân vật là một mảnh ghép hoàn hảo trong vở kịch cuộc đời ở đây. Một cô gái cá tính và cuốn hút, một chàng trai lãng mạn và yếu đuối, một người phụ nữ ân cần và dịu dàng hay một người đàn ông trưởng thành và đầy bản lĩnh. Bốn gương mặt – bốn màu mắt khác nhau đã được thể hiện hoàn hảo và ấn tượng trên tấm poster phim.
Mỗi người một tính cách, họ gặp nhau trong một “trường tình” và cuốn nhau vào những mối quan hệ chồng chéo. Cả bộ phim là cuộc truy đuổi những “sự thật” ẩn giấu mà mọi kẻ si tình luôn ám ảnh khi yêu. Nhưng sau cùng, điều đơn giản nhất như tên thật, cuộc đời thật trong quá khứ của người mình yêu, Dan cũng không kịp biết.
Vai diễn Alice đã đem về cho Natalie Portman Quả Cầu Vàng đầu tiên vào năm 2005 cho “Nữ diễn viên phụ xuất sắc”.
Trong vai một kẻ “nghiền sự thật”, luôn sống trong mặc cảm lừa dối, Dan đã bị chính sự thật như con dao hai lưỡi quay lại làm tổn thương mình. Định mệnh đã trao cho anh nhiều hơn một cơ hội để yêu nhưng như một đứa trẻ, anh cứ cân lên đặt xuống giữa một chiếc bánh và một quả táo để cuối cùng, tất cả những gì anh dùng để khỏa lấp cơn đói chỉ là những sự thật nghiệt ngã, sự thật đánh tráo và sự thật tưởng tượng mà thôi.
Larry dù đã có lúc hung hãn và xảo quyệt đến khó lường nhưng sau cùng, chỉ cần nhân danh tình yêu, những hành động ấy rồi sẽ được cảm thông bởi bất cứ trái tim yếu đuối nào. Anh đã vào vai “the winner takes it all” (người chiến thắng giành được tất cả) một cách hoàn hảo bằng chính bản lĩnh và sự khôn ngoan của mình. Không có ai đúng, ai sai khi đứng trước tình yêu. Chỉ có kẻ tỉnh táo và dũng cảm là người giữ được hạnh phúc.
Cũng như hai người đàn ông, hai cô gái mang hai tính cách, hai cuộc đời khác nhau cũng là một đối cực mạnh mẽ trong tấn bi kịch tình yêu này. Sự hồn nhiên, cá tính và đầy bản năng của Alice đặt cạnh nét dịu dàng, giản dị và từng trải của Anna đã hoàn thiện nốt những gam màu tương phản trong Closer.
Mỗi nhân vật mang theo một số phận, một niềm say mê, háo hức bước vào “Trường tình”. Đã có lúc họ tưởng như xích lại gần nhau như trường đoạn trong phòng triển lãm (trường đoạn duy nhất trong phim xuất hiện đủ bốn nhân vật) nhưng không vì thế mà bớt cô đơn. Giữa hàng trăm bức ảnh chụp gương mặt của những người xa lạ, chính họ cũng trở thành những kẻ xa lạ trong mắt nhau.
Trong không gian chật chội ấy, nỗi cô đơn chứ không phải bất cứ ai trong bốn nhân vật của “trường tình” trở thành trung tâm của câu chuyện. Nỗi cô đơn len lỏi trong từng bức ảnh, từng khuôn hình, trong cả những cuộc hội thoại rời rạc mà người ta dành cho nhau sự hồ nghi nhiều hơn cả sự lắng nghe, chia sẻ.
Cấu trúc đứt đoạn về thời gian cũng là một dụng ý khác của tác giả để khắc hoạ nỗi cô đơn hay mối liên kết rời rạc của các nhân vật trong phim. Cùng với đó, ca khúc chủ đề The Blower’s Daughter của Damien Rice với giai điệu chậm và buồn trong trường đoạn slow-motion (tiết tấu chậm) đầu phim, khi Alice và Dan sải bước trên đường đời và vô tình bắt gặp ánh mắt nhau, cũng góp phần không nhỏ trong việc khắc hoạ nỗi tuyệt vọng âm thầm lan trong câu chuyện.
Natalie Portman, Julia Roberts, Jude Law và Clive Owen đã thể hiện xuất sắc vai diễn của mình, nỗi cô đơn của mình trong suốt cả bộ phim. Sự phối hợp ăn ý, tung hứng nhịp nhàng của cả bốn diễn viên dễ khiến người xem khó phân biệt được đâu là nhân vật chính, nhân vật phụ.
Cảnh quay hiếm hoi trong phim có mặt đủ 4 nhân vật chính.
Thực chất, câu chuyện sẽ không thể trọn vẹn nếu thiếu bất kỳ một mảnh ghép vào. Sự ướt át, uỷ mị của Dan cần được sự xảo quyệt, tàn nhẫn của Larry bổ khuyết. Cũng như thế, vẻ hoang dại, mãnh liệt của Alice càng được đẩy đến tột cùng khi đặt trong tương quan với sự nhu nhược, bất lực của Anna.
Closer sau cùng chính là câu chuyện kể về những người-xa-lạ chứ không phải là những người-yêu như người xem lầm tưởng. Họ có thể là những cô gái, chàng trai đi bên nhau một quãng đường đời nhưng đến cuối cùng vẫn không thể nghe, nhìn, hay chạm vào tình yêu – thứ mà họ vẫn ngộ nhận rằng nó tồn tại.
Bộ phim khép lại bằng trường đoạn lấy khung cảnh dòng người tấp nập trên đường, như một kết thúc hô ứng với mở đầu, khép lại vòng tròn định mệnh giữa bốn kẻ xa lạ. Alice khi ấy là Alice của một năm nào đó, có thể sẽ lại gặp, lại yêu một Dan nào đó khi sải bước trên đường đời. Cũng như tình yêu vẫn sẽ hiện diện ở bất cứ đâu quanh đây chỉ có điều ta có biết cách chạm vào, biết cách nắm lấy hay không?
Closer là một bài học về cách nâng niu, trân trọng tình yêu cho bất cứ ai từng để tuột mất tình yêu của mình. Cho dù cuối cùng, cả người được dạy lẫn chúng ta, không ai chắc rằng sẽ không vấp phải những sai lầm cũ nếu được làm lại. Không ai chắc rằng, sẽ không yêu theo cái cách ích kỷ, mù quáng như thế một lần nữa trong đời…
